Kategori: Bilim Tarihi
1929 yılında Edwin Hubble tarafından evrenin genişlediğinin keşfedilmesinin ardından bilim insanları, durağan olmayan bir evrende yaşadığımızın farkına varmıştı. Galaksilerin neredeyse hepsi bizden uzaklaşma eğilimi gösteriyorlardı. Ancak uzaklaşan ya da hareket eden galaksiler değildi. Daha ziyade galaksilerin arasındaki uzay sürekli olarak genişliyordu. Bir diğer ifadeyle evren bir bütün olarak her yönde genişliyordu. Peki bu genişleme sonsuza kadar …
20. yüzyıl, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı gibi dünya siyasetini sil baştan değiştiren olaylara sahne olmasının yanı sıra bilim dünyasında da köklü değişimlerin gerçekleştiği bir dönemdir. Fizik alanında Albert Einstein’in Genel Görelilik Teorisi‘ni keşfetmesi, kuantum fiziğinin ortaya çıkışı, kimya alanında Marie Curie’nin yaptığı keşifler, biyolojide genetik alanının doğuşu gibi yenilikler, evrene ve insana olan bakış açımızı …
Paralaks ya da diğer bilinen ismiyle ıraklık(uzaklık) açısı, uzaklığı belirlenmek istenen bir cismin, iki farklı noktadan gözlemlendiği zaman arka plandaki cisimlere göre değişen konumunun açı cinsinden bir karşılığıdır. Bir diğer ifadeyle paralaks, gözlemcinin konumundaki değişikliğe bağlı olarak cismin yerinin değişmesidir. Örneğin kolumuzu uzatıp, gözümüzden işaret parmağımıza kadar olan mesafeyi bulmak için paralaks yöntemine başvurabiliriz. İnsanın sağ …
Neptün, günümüzde Güneş Sistemi’nin en uzak gezegeni olarak kabul edilir. Bu uzaklığı nedeniyle, yüzyıllar boyunca gökyüzünü gözlemleyen insanlar tarafından fark edilmemiştir. Çünkü bir teleskop yardımı olmadan Neptün gezegenini görmek imkansızdır. Teleskop icat edildikten sonra ise Neptün’ün gözlemlendiğine yönelik bazı detaylar olsa da hiç kimse, 1846 yılındaki Neptün’ün bir gezegen olarak keşfedilmesine kadar onu bir gezegen olarak …
Uranüs, keşfi tesadüflere dayanan, ama aynı zamanda tarihte kimin tarafından keşfedildiğini bildiğimiz ilk gezegen. Eğer gerçekten gözleriniz iyi görüyorsa ve ışık kirliliğinin olmadığı bir yerdeyseniz, gökyüzünde nereye bakacağınızı bildiğiniz sürece teleskop olmadan Uranüs’ü çıplak gözle görebilirsiniz. Parlaklığı neredeyse görme sınırında olan Uranüs, doğru koşullar altında ve gökyüzünde hangi bölgeye bakılması gerektiği bilindiği sürece gözlemlenebilir. Binlerce yıl …
Sabit bin Kurra, yaşadığı döneminin en büyük matematikçilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Tıpkı ünlü astronom Battani gibi günümüz Urfa ilinin sınırları içinde bulunan Harran’da dünyaya gelmiştir. Doğum yılı 826 ya da 836 olarak verilmekle birlikte, ünlü İslam filozofu Kindi ile aynı dönemde yaşamış olan Sabit bin Kurra, Sabii dinine mensup bir ilim insanıydı. Sabii dinine mensup …
Battani, 858 yılında günümüz Urfa ilinin sınırları içinde yer alan Harran’da doğmuş Arap astronom ve matematikçidir. Sık sık Araplar’ın Batlamyus‘u olarak anılan el-Battani, Batı dünyasında Albategnius, Albategni ya da Albatenius isimleriyle de bilinmekle birlikte gerçek ismi Abu Abdallah Mohammad ibn Jabir ibn Sinan el-Raqqi el-Harrani el-Sabi el-Battani’dir. İsminde geçen el-Harrani, dönemin bir diğer ünlü bilim insanının …
Fergani, ilk İslam dönemi bilim insanlarından olup, 9.yüzyılda yaşamış dönemin en ünlü astronomlarından birisidir. Tam olarak doğum tarihi bilinmemekle birlikte, 798-861 yılları arasında yaşadığı kabul edilir. Tam ismi Abu al-Abbas Ahmad ibn Muhammad ibn Kathir al-Fargani olup, isminin son kısmı, kendisinin günümüz Özbekistan sınırları içinde bulunan Fergana Vadisi’nde doğduğunu göstermektedir. Fergani, yaşadığı dönem itibariyle astronomi alanında …
Kindi, 801-873 yılları arasında yaşadığı kabul edilen ilk Müslüman filozof olarak bilinir. Asıl ismi Ebu Yusuf Yakub bin İshak el-Sebbah el-Kindî’dir. Kindi, filozof olmasının yanı sıra aynı zamanda bir bilim insanı ve matematikçiydi. Bağdat’taki ünlü Beyt-ül Hikme’de entelektüel çalışmalarda bulunarak, Antik Yunan filozoflarının eserlerini Arapça’ya tercüme faaliyetlerine katılmıştır. Ayrıca Yunanlar’ın eserleri üzerine yaptığı yorumlar, Arap felsefe …
Harezmi (780 – 850), ilk dönem İslam filozoflarından birisi olup aynı zamanda bir matematikçi ve astronomdur. En çok Hint-Arap sayılarını ve “cebir” kavramını Avrupa’ya ve tüm dünyaya tanıtmasıyla bilinir. Bu yönüyle Harezmi, yaptığı çalışmalarla birçok bakımdan bilim tarihinde büyük bir etki bırakmıştır. Bugün bile onun geliştirdiği onluk sayı sistemini ve matematikteki cebir yöntemini kullanmaktayız. Harezmi’nin isminin …
