Gezegenimizin Kuzey Yarım Küresi’nde yaşayan bizler Ay’ın görünen şekline alışığızdır. Eğer Kuzey Yarım Küre’nin dışına hiç seyahat etmediyseniz, sadece Avrupa’da, Kuzey Amerika’da, Asya’da veya Arktik bölgelerde bulunduysanız Ay’ın görünüşünün bu konumlardan bakılınca neredeyse hiç değişmediğini görürsünüz. Fakat Güney Yarım Küre’ye, yani Güney Amerika, Afrika, Avustralya veya Yeni Zelanda gibi yerlerden birisine seyahat ettiğiniz zaman Ay’a baktığınızda, …
Eski zamanlardan beri insanlar, gök cisimlerinin ne kadar uzakta olduğunu hep merak etmiştir. Örneğin bize en yakın gök cismi olan Ay ne kadar uzaktaydı? Ya da yaydığı ısı ve ışıkla bize hayat veren Güneş, gökyüzünde “gezinen” gezegenler ne kadar uzakta olabilirdi ki? Tarihte ilk defa Ay’ın ve Güneş’in uzaklığını hesaplamaya çalışan kişinin, M.Ö 3.yüzyılda yaşamış astronom …
Büyük Patlama her şeyi başlatan bir patlamaydı. Patlamaların da bir merkezi olur. Bu nedenle evrenimizin de bir merkezi olması gerekir değil mi ? Aslında tam olarak öyle değil. İnsanların evrenin bir merkezi olduğuna inanmalarına yol açan bazı yanlış anlaşılmalar mevcuttur. Bunlardan birisi “evrenin tekillikten meydana geldiği” ya da “evrenin tek bir noktadan meydana geldiği” düşüncesidir. Bu …
En gelişmiş teleskoplar ile evrende bize en uzak olan galaksiyi gözlemlediğinizi düşünün. Bir galaksi bize en fazla ne kadar uzaklıkta olabilir? Büyük Ayı takımyıldızı bölgesinde bulunan GN-z11 isimli galaksinin, yaklaşık 32 milyar ışık yılı uzaklığıyla bize en uzak galaksi olduğu bilinmektedir. GN-z11 galaksisinden çıkan ışığın bize ulaşması için 13.4 milyar yılın geçtiği belirtiliyor. Ancak burada bir …
Bundan yaklaşık 30 yıl önce, uzaktaki bir yıldızın etrafında dönen dünya dışı bir gezegen fikri bilimkurgunun alanındaydı. Fakat 1988’de ilk defa bir ötegezegenin keşfiyle başlayan, zaman içinde daha hızlı bir oranda devam eden keşiflerle birlikte binlerce ötegezegen keşfettik. Vikipedi’nin verdiği verilere göre 2020 yılı itibariyle keşfedilen ötegezegenlerin sayısı 4500’e yaklaşmış durumda. Kepler Uzay Teleskobu gibi uzayda …
Evrenin genişlediği gerçeği bugün modern kozmolojinin temel ön kabullerinden birisini oluşturmaktadır. Birisi evrenin genişlemesi hakkında konuşmaya başladığı vakit artık konu, kozmoloji alanının en çok çalışılan meselelerinden birine gelmiş demektir. İçinde yaşadığımız evrenin genişlediğinin keşfedilmesi, birçok bilim insanını derinden etkilemiş ve hatta kimisi yapılan keşiften şüphe bile duymuştu. Evrenin genişlediği olgusu başlı başına şaşkınlık yaratan bir konuyken, …
Çoğumuz, Ay’ın oluştuğu günden bu yana her zaman Dünya’dan aynı mesafede olduğu şeklinde bir algıya sahibizdir. Sanki şimdi olduğu gibi geçmişte de her zaman olduğu yerde kalmış, hiçbir zaman yeri değişmemiş gibi gelir. Peki Ay’ın uzaklığı gerçekten hiç değişmemiş miydi? Sahi, Ay neden şu anki uzaklığında bulunuyor? Ay’ın Dünya’dan ortalama 380.000 kilometre uzaklıkta yörüngede döndüğüne kim …
Güneş Sistemi’ndeki gezegenlerin yuvarlak olduğunun insanlar tarafından görülebilmesi, yüzyıllar boyunca mümkün olmamıştı. Ne zaman ki teleskop icat edildi o zaman gözlemciler gezegenlerin yuvarlak bir şekle sahip olduğunu görmeye başlamıştı. Ancak gök cisimlerinin yuvarlak olduğunu anlamak için teleskopların icat edilmesini beklemeye gerek yoktu. Örneğin bize en yakın gök cismi olan uydumuz Ay’ın, çok net bir şekilde yuvarlak …
Uydumuz Ay, geceleyin sadece seyredilecek otantik bir gök cisminden çok daha fazlasıdır. Ay, okyanus akıntılarını ve gelgitlerini, Dünya’nın iklim ve atmosferini hatta gezegenimizin eksen eğikliğini bile etkileyecek bir güce sahiptir. Peki Ay olmasaydı ne olurdu, hayatta kalır mıydık? Ay Aniden Yok Olsaydı Ne Olurdu? Böyle bir şeyin olması mümkün değildir ama Ay aniden yok olsaydı farkına …
Güneş kendi etrafında döner mi sorusuna verilecek kısa cevap evettir. Güneş de diğer gezegenler gibi kendi ekseni etrafında döner. Fakat Güneş’in kendi ekseni etrafındaki dönüş hareketinin nasıl gerçekleştiğini tam olarak anlayabilmek için onu biraz daha dikkatli incelemek gerekir. Çünkü Güneş’in kendi çevresinde 1 tam tur dönerek tamamladığı eksen dönüşünün süresi, Güneş’in yüzey bölgelerine göre farklılık gösteriyor. …
1929 yılında Edwin Hubble tarafından evrenin genişlediğinin keşfedilmesinin ardından bilim insanları, durağan olmayan bir evrende yaşadığımızın farkına varmıştı. Galaksilerin neredeyse hepsi bizden uzaklaşma eğilimi gösteriyorlardı. Ancak uzaklaşan ya da hareket eden galaksiler değildi. Daha ziyade galaksilerin arasındaki uzay sürekli olarak genişliyordu. Bir diğer ifadeyle evren bir bütün olarak her yönde genişliyordu. Peki bu genişleme sonsuza kadar …
Bu yazıyı okumaya başladığınız şu an itibariyle Dünya, Güneş’in etrafında saatte ortalama 107.000 kilometre hızla dönmektedir. Bu hız, şimdiye kadar tasarlayabildiğimiz en hızlı araçların ulaşabileceği hızdan bile fazladır. Hatta Güneş’e daha yakın olan Merkür ve Venüs ise Dünya’ya göre yörüngelerinde daha hızlı dönmektedir. Gezegenlerin bu şekilde ve bu hızlarda Güneş’in etrafındaki dönüş hareketleri, Antik dönemde yaşayan …
Kütleçekimi ya da bilinen adıyla yerçekimi kuvveti, doğada bulunan temel bir kuvvettir. Eğer saniyede 9.8 metre hızla cisimlerin Dünya’ya doğru düşmesine sebep olan bu kuvvet olmasaydı, hepimiz uzaya savrulurduk. O olmadan tüm karasal canlıların kasları işlevsiz hale gelir ve bunun sonucunda ölüm kaçınılmaz olurdu. Ayrıca kemiklerimiz daha kırılgan ve zayıf olur, organlarımızın da işleyişi bozulurdu. Aslında söylemek …
20. yüzyıl, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı gibi dünya siyasetini sil baştan değiştiren olaylara sahne olmasının yanı sıra bilim dünyasında da köklü değişimlerin gerçekleştiği bir dönemdir. Fizik alanında Albert Einstein’in Genel Görelilik Teorisi‘ni keşfetmesi, kuantum fiziğinin ortaya çıkışı, kimya alanında Marie Curie’nin yaptığı keşifler, biyolojide genetik alanının doğuşu gibi yenilikler, evrene ve insana olan bakış açımızı …
Paralaks ya da diğer bilinen ismiyle ıraklık(uzaklık) açısı, uzaklığı belirlenmek istenen bir cismin, iki farklı noktadan gözlemlendiği zaman arka plandaki cisimlere göre değişen konumunun açı cinsinden bir karşılığıdır. Bir diğer ifadeyle paralaks, gözlemcinin konumundaki değişikliğe bağlı olarak cismin yerinin değişmesidir. Örneğin kolumuzu uzatıp, gözümüzden işaret parmağımıza kadar olan mesafeyi bulmak için paralaks yöntemine başvurabiliriz. İnsanın sağ …
